Przyjście na świat dziecka to dla każdego człowieka przełomowy moment. Bycie rodzicem, to bardzo odpowiedzialne zadanie. Pojawienie się noworodka diametralnie zmienia życie. Zaczynamy być odpowiedzialni za dobrostan bezbronnej, małej istotki. Oprócz dbałości o rozwój fizyczny musimy zadbać także o inne aspekty. Warto już od pierwszych dni życia dziecka wiedzieć jak postrzega świat i pomóc mu go mądrze poznawać, a więc wspomagać jego percepcję.
Co to jest percepcja?
Percepcja, czyli postrzeganie, to bardzo złożony proces poznawczy. Pozwala on odbierać nam jakieś zjawiska lub procesy, które zachodzą wskutek działania określonych bodźców na nasze narządy zmysłowe – słuch, wzrok, węch, smak i czucie.
Jak wspierać percepcję u niemowlęcia?
To bardzo złożony proces. Jedno jest pewne: rozwój zmysłu słuchu oraz wzroku, a co za tym idzie koncentracji, warto wspierać nie tylko poprzez zorganizowane zabawy, ale przede wszystkim przy okazji codziennych zwykłych aktywności i zabaw takich jak karmienie, ubieranie, mycie czy usypianie. Od pierwszego miesiąca życia pokazujemy dziecku jak wygląda świat. To w jaki sposób będziemy to robić, będzie miało wielki wpływ na jego rozwój. Pomysłów jest wiele. Poniżej kilka z nich.
Jak rozwijać u dziecka percepcję słuchową?
Niektóre pomysły są banalnie proste i znane od wieków. Poniżej kilka przykładów.
- Przede wszystkim powinniśmy mówić do maluszka, od najwcześniejszych chwil jego życia. Z czasem dziecko zaczyna reagować na nasze słowa, a potem odpowiadać.
- Od trzeciego miesiąca życia warto pokazywać mu jakie dźwięki wydają poszczególne przedmioty lub zwierzęta.
- Wskazywać kierunki, z których docierają określone dźwięki i co jest ich źródłem. Nieocenioną pomocą są tu różnego rodzaju grzechotki czy pozytywki.
- Warto bawić się z dzieckiem przy dźwiękach muzyki.
- Wraz z rozwojem dziecka warto czytać mu na głos. Na początku powinno to trwać bardzo krótko. Powinniśmy przesadnie modulować głos i intonację do czytanego teksu. Pozwala to dziecku rozpocząć proces skupiania się. Na początku jest to dla dziecka bardzo trudne, dlatego warto prowadzić te ćwiczenia tak, aby dziecko mogło się poruszać. Najlepiej dobrać tekst tak, by dziecko mogło pomachać rączkami, poklaskać czy pokołysać się.
Jak rozwijać u dziecka percepcję wzrokowo – ruchową?
Percepcję wzrokowo – ruchową najlepiej rozpocząć od nauki skupiania wzroku i zatrzymywania go na nieruchomym, a także nie poruszającym się przedmiocie. Świat noworodka jest czarno-biały i nieostry.
Przykłady ćwiczeń:
- Pierwsze ćwiczenie może polegać na tym, że rodzic pochyla się nad niemowlęciem i melodyjnie do niego przemawia. Mama może użyć czerwonej szminki, co pozwoli dziecku lepiej skupić wzrok na jej ustach. Już miesięczne niemowlę zaczyna dostrzegać jaskrawą czerwień, a w drugim miesiącu życia zieleń, następnie wraz z rozwojem narządu wzroku dziecko zaczyna rozpoznawać kolor żółty a potem niebieski. Warto pamiętać, aby dziecko nie patrzyło pod światło, bo to utrudnia mu postrzeganie.
- Rodzic może zasłaniać i odsłaniać swoją twarz na oczach dziecka.
- Kolejnym etapem może być pokazywanie dziecku dużych figur geometrycznych w jednym kolorze, namalowanych na kartce w kontrastowym kolorze. Warto pamiętać, że pierwsze kolory, które widzi niemowlę, to poza czernią i bielą, czerwień, zieleń, żółty i niebieski.
- W trzecim miesiącu życia niemowlę reaguje na mimikę twarzy osoby dorosłej. Możemy powoli pokazywać dziecku zabawkę i nazywać ją. Pytać „gdzie jest mama?” i z radością odpowiadać – „tu”.
- W czwartym miesiącu życia niemowlę zaczyna rozpoznawać twarze i przedmioty, niezależnie od odległości i perspektywy. To czas, w którym zaczynamy przyglądać się np. grzechotkom podczas zabawy.
- W piątym miesiącu życia do zabawy z dzieckiem możemy wprowadzać 2 przedmioty. Rozpocząć zabawę jednym, a potem zacząć do niego przemawiać i pokazywać mu drugi przedmiot.
- Około szóstego miesiąca życia, wraz ze stabilnym siedzeniem maluch zaczyna doskonalić swoje umiejętności manipulacyjne i zaczyna obserwować skutki swoich działań. Idealnie sprawdzą się tu zabawki, w których można wciskać guziki, przesuwać jakieś elementy (oczywiście bezpieczne dla dziecka).
- W dziewiątym miesiącu dziecko uczy się naśladować czynności dorosłych. Warto wprowadzać ruch podczas czytania wierszyków, tulenie zabawek, naśladowanie warkotu pojazdów, itp.
- Dziesiąty i jedenasty miesiąc to czas, w którym dziecko zaczyna samo badać świat. Otwiera szuflady, manipuluje przedmiotami, naciska, próbuje odkręcać itp. wkłada, wyjmuje. W tym okresie skupiamy uwagę dziecka na przedmiotach nazywając je – Zobacz jaka ładna lala. Tu ma włosy, ubrana jest w sukienkę, sukienka ma kieszonkę, lala ma niebieskie buciki itd. To czas, w którym warto zainteresować dziecko książeczkami ze złożonymi ilustracjami. Pytać – gdzie kotek ma oczko? Gdzie jest słoneczko? itd. Wzbudzamy zainteresowanie poprzez nazywanie tego co widzimy. Zabawę zaczynamy od nazwania obiektu. Zobacz, to jest koń, tu ma główkę, tu oczko, a tu ogonek. Takie wspólne czytanie – pokazywanie i nazywanie, to najlepsze ćwiczenie stymulujące percepcję wzrokową.
- W dwunastym miesiącu najbardziej zaawansowanym ćwiczeniem rozwijającym percepcje będzie rysowanie. Maleństwo w tym wieku ledwie potrafi utrzymać ołówek i nakreślić nim koślawy znak, ale to właśnie ten rodzaj zabawy najlepiej rozwija koordynację wzrokowo- ruchową. Pomocne w rozwoju mogą być też zabawy typu: głaskanie misia, czesanie lalki, karmienie pluszaka, wkładanie zabawek do koszyka.
Oto kilka pomysłów na to, jak możemy wspierać rozwój naszego maluszka. Pamiętaj, że każde dziecko rozwija się w swoim tempie. Nie naciskaj. Zabawa ma być przyjemnością. Najlepsze co możesz zrobić, aby wspierać rozwój dziecka, to poświęcać mu swój czas, obdarzać je miłością, zapewniać spokój, dbać o jego bezpieczeństwo poprzez bezpieczne produkty dedykowane dla najmłodszych, takie jak foteliki dla dzieci, czy odpowiednie zabawki i przede wszystkim kochać, kochać, kochać.