Samodzielność to ważna umiejętność, którą należy rozwijać u dzieci od najmłodszych lat. Pozwoli im ona na lepsze radzenie sobie w życiu, a także na osiąganie sukcesów i realizowanie swoich marzeń. Poniżej przedstawiam kilka sposobów na rozwijanie samodzielności u dzieci:
Pozwól dziecku dokonywać wyborów
Niech dzieci same decydują o swoich wyborach. Dajmy im możliwość wyboru między kilkoma opcjami np. rodzajem ubrania, zjedzeniem gruszki lub jabłka czy wyborem zabawki, którą zabierze ze sobą np. do przedszkola. Dzięki temu będą mogły nauczyć się podejmowania decyzji i konsekwencji, które ponosimy za dobry lub zły wybór. Oczywiście wszystko w granicach rozsądku i bezpieczeństwa. Sandałki nie są dobrym wyborem w zimnie i warto o tym z dzieckiem rozmawiać i tłumaczyć mu jakie mogą być negatywne skutki takiego wyboru, ale kolor sweterka czy spodenek to już wybór, który możemy zostawić dziecku.
Zanim powiesz jak dziecko ma rozwiązać problem, zapytaj
Zadawajmy dzieciom pytania zamiast od razu im mówić, co mają zrobić. Dzięki temu będą mogły same rozwiązywać problemy i myśleć nad własnymi działaniami. Poczucie sprawczości uczy odpowiedzialności za własne wybory.
Nie wyręczaj dziecka
Pozwólmy dzieciom na wykonywanie prostych zadań i obowiązków na miarę ich możliwości. Może to być np. ubieranie się, sprzątanie swojego pokoju czy przygotowywanie prostych posiłków. Dzięki temu będą mogły nauczyć się niezależności. Angażowanie dziecka w drobne prace domowe od najmłodszych lat może pomóc uniknąć w przyszłości kłopotów z nastolatkiem, który nic nie potrafi, nic mu się nie chce i trzeba go wyręczać.
Daj szanse ma popełnianie błędów
Nie poprawiajmy za dzieci ich błędów. Dajmy im szansę na popełnianie pomyłek i uczenie się na nich. Jeśli chcemy im pomóc, niechaj to będzie pomoc w zrozumieniu błędu, a nie bezwzględne poprawienie. Możemy też pomóc ten błąd naprawić, robiąc to razem, tak by dziecko wiedziało, że może zawsze na nas liczyć.
Pozwól eksperymentować i odkrywać nowe rzeczy
Dajmy dzieciom przestrzeń do eksperymentowania i odkrywania nowych zjawisk. Pozwólmy im na robienie rzeczy, które ich interesują i ciekawią, nawet jeśli wydaje nam się, że nie ma to sensu lub jest oczywiste. Dzięki temu będą mogły rozwijać swoje pasje i zainteresowania, a także nauczyć się nowych umiejętności. Oczywiście interweniuj jeśli masz wątpliwości czy nowa pasja dziecka jest bezpieczna.
Ucz odpowiedzialności
Uczmy dzieci odpowiedzialności za ich zachowanie i decyzje od najmłodszych lat. Niech biorą odpowiedzialność za swoje czyny i ponoszą konsekwencje ich podejmowania. Dzięki temu będą mogły nauczyć się, że ich działania mają wpływ nie tylko na nie same, ale także na innych i na ich otoczenie. Interweniujmy tylko wtedy, gdy sytuacja tego wymaga.
Pozwól dziecku czasem zaplanować dzień
Niech dzieci czasami same organizują swój czas. Niech decydują, co chcą robić i jak chcą spędzić swój wolny czas. Dzięki temu będą mogły nauczyć się planowania i organizacji swojego dnia, a także rozwijać swoje zainteresowania i pasje. Dziecko też potrzebuje czasem odpocząć. Dzieci, które od najmłodszych lat mają wypełnioną każdą godzinę swojego dnia, często wyrastają na zmęczonych, wypalonych młodych ludzi. Niestety miałam okazję widzieć grafiki małych dzieci wypełnione kilkoma rodzajami zajęć dodatkowych, następujących jedne po drugich.
Pozwól dziecku wyrażać jego uczucia i emocje
Dajmy dzieciom możliwość wyrażania swoich emocji i potrzeb. Niech wiedzą, że ich uczucia są ważne i że ich głos się liczy. Dzięki temu będą mogły nauczyć się komunikować swoje potrzeby i emocje, a także lepiej radzić sobie z trudnymi sytuacjami. Ucz dziecko jak można sobie poradzić z trudnymi emocjami, ale nie ucz go je tłumić, bo wcześniej czy później bedą musiały znaleźć ujście.
Rozwijanie samodzielności u dzieci wymaga cierpliwości i zrozumienia ze strony rodziców. Ważne, aby dawać dzieciom szansę na popełnianie błędów i uczenie się na nich, a także aby być dla nich wsparciem w trudnych momentach. W ten sposób będą mogły nauczyć się samodzielności i stać się niezależnymi i odpowiedzialnymi osobami.